TÌNH HÌNH HIỆN TẠI VÀ XU HƯỚNG CỦA NGÀNH ECOMMERCE TRONG TƯƠNG LAI!

PHẦN 1: TÌNH HÌNH HIỆN TẠI!
Thời điểm này, chính là một trong những giai đoạn đặc biệt và thú vị nhất trong ngành từ trước đến nay. Bởi nó có sự thanh lọc rất lớn và cuộc chơi sẽ chẳng còn như xưa nữa, mà sẽ được định hình lại một cách toàn diện.
Facebook đã khó khăn hơn trước rất nhiều lần, ngay cả việc có một tài khoản quảng cáo ổn định cũng là một điều xa xỉ. Các agency vẫn tích cực cho thuê, nhưng lại giới hạn domain và page, trong khi anh Mark lại trảm liên tục, nên cũng rất khó để ta có thể chạy được. Mà cho dù có tài khoản ngon đi chăng nữa, thì để lãi được lại là một vấn đề khác.
Bởi từ khi Apple siết chặt chính sách bảo mật của người dùng, thì Facebook đã chẳng còn ngon như xưa nữa, chẳng track được data khách hàng, nên dẫn đến quảng cáo thiếu hiệu quả. Các nền tảng thương mại điện tử khác, thì bắt đầu siết chặt chính sách đối với người Việt Nam. Điển hình, là thời gian vừa qua tài khoản Etsy chết liên miên, khiến nhiều người rơi vào tình cảnh lao đao.
Gần 50% những cá nhân và doanh nghiệp mình biết, đều đang trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, đã phá sản hoặc đang trên bờ vực phá sản. Bởi không theo luật kịp chơi của thời đại, và không có định hướng đúng đắn trong giai đoạn thanh lọc này.
40% tiếp theo, thì đang trong công cuộc đập đi xây lại từ đầu, cải tổ bộ máy nhân sự cũng như cách làm việc một cách triệt để. Họ đã bắt đầu tìm được những hướng đi cho riêng mình và theo đuổi chúng đến cùng. Tất nhiên, tất cả những hướng đi đó đều hướng đến mô hình business bền vững, chứ không phải ăn xổi như trước kia nữa. Trong giai đoạn này, họ sẽ làm việc một cách điên cuồng để vực dậy doanh nghiệp của mình.
Chính doanh nghiệp của mình cũng trong giai đoạn đó, thời gian vừa qua cũng gặp rất nhiều khó khăn bởi phụ thuộc quá nhiều vào Facebook Ads, đến khi nó chẳng còn ngon nữa thì lại bắt đầu loay hoay tìm con đường mới. May mắn, là sau gần 3-4 tháng thử hết cách này đến cách khác, doanh nghiệp của mình cũng đã bắt đầu tìm được những hướng đi cho riêng mình.
Tuy tất cả chỉ là mới bắt đầu, mình cũng chẳng biết kết quả sẽ ra sao nhưng mình tin tưởng vào con đường mình đang lựa chọn và sẽ theo đuổi nó đến cùng. Bởi trên con đường này chẳng còn tư duy của một con buôn nữa, mà thay vào đó là tư duy của một người làm business thực thụ. Trong quí này, mình đặt tới 5 dự án lớn, nhưng tất cả đều là dự án dài hơi. Có thể nó sẽ chẳng thể kiếm được số tiền lớn ngay lập tức, nhưng nếu thành công thì nó sẽ là những mô hình bền vững trong tương lai.
Mình thực sự biết ơn những giai đoạn khó khăn như thế này, bởi chính lúc khó khăn nhất là lúc mà ta sẽ có được nhiều bài học nhất. Chính giai đoạn này, mình đã học được rất nhiều bài học, bởi mình đã có thời gian để nhìn nhận lại những điểm yếu kém của chính bản thân mình và doanh nghiệp. Bấy lâu nay, mình làm sếp nhưng lại chẳng ra dáng một ông sếp chút nào, làm việc cứ theo cảm tính rất tự phát, lại còn rất dễ dãi với mọi người. Bản thân doanh nghiệp cũng chưa chuyên nghiệp nữa, có 25 nhân sự mà chẳng có nổi một kế toán chuyên nghiệp để hoạch định chiến lược tài chính, mà lại để bạn trợ lý kiêm luôn nhiệm vụ kế toán sổ sách.
Bởi vậy, mình thật sự biết ơn những giai đoạn khó khăn này, để mình nhìn nhận lại bản thân một cách sâu sắc. May mắn là, từ lúc nhận ra những điểm yếu kém đó, bản thân mình đã thay đổi một cách chóng mặt, làm việc gì cũng quyết liệt rõ ràng hơn rất nhiều lần. Đề ra các dự án, thì luôn theo sát để hỗ trợ các bạn đến cùng, chứ không còn giao nhiệm vụ xong rồi để các bạn làm gì thì làm mà không hỗ trợ như trước nữa. Mà điều may mắn nhất, đó chính là mình có những người cộng sự tuyệt vời ở VET GROUP.
Trong một giai đoạn mà doanh nghiệp có sự thay đổi toàn diện về mọi mặt, cách thức làm việc hoàn toàn khác, khó hơn và kỷ luật hơn rất nhiều lần. Khối lượng công việc phải nói là quá tải bởi có rất nhiều dự án lớn cùng một lúc, nhân lực thì lại mỏng nữa. Thế nhưng các bạn chẳng một lời kêu than, ngược lại còn rất hào hứng nhận nhiệm vụ. Thậm chí có rất nhiều bạn làm thêm giờ, làm xuyên màn đêm, đến phải hơn 200% sức lực. Mình mới chợt nhận ra rằng, xung quanh mình cũng có rất nhiều người cộng sự tài giỏi, mà lâu nay vì việc gì mình cũng đụng vào, việc gì mình cũng làm nhiều cả nên đã làm lu mờ họ.
Chính nhờ vậy, mình mới nhận ra bài học về sự đúng người, đúng việc, đúng nhiệm vụ. Bây giờ, mình chỉ làm công việc của một người CEO thực thụ, đó là chính là trở thành một vị thuyền trưởng, có tầm nhìn xa trông rộng để tránh những tảng băng chìm, tránh những điều có thể gây tổn hại đến con thuyền, và mình chẳng ngó ngang dọc các vùng đất khác nữa, mà kiên định đi theo tấm bản đồ đã định sẵn để tìm ra kho báu của đời mình. Mà thuyền trưởng cũng chính là người dẫn dắt, điều phối và hỗ trợ các thuyền viên của mình nâng cao năng lực để vượt qua mọi sóng gió ở biển khơi ngoài kia, chứ không phải là chạy lăn xăn đi làm việc khắp mọi nơi trên con thuyền nữa.
Bây giờ, mình chẳng còn muốn trở thành super star trong công ty nữa, mà sẽ trở thành một bệ phóng để những thành viên khác, có thể bước lên sân khấu đó và toả sáng một cách rực rỡ, và chính họ mới là người trở thành những super star chính hiệu. Nhân bài viết này, anh cũng muốn gửi lời cảm ơn sâu sắc, đến đại gia đình VET GROUP đã luôn tin tưởng và đồng hành cùng anh trong suốt những năm tháng qua.
Giai đoạn này, có tới 90% doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, nhưng 90% không phải là tất cả. Song song đó, vẫn còn 10% doanh nghiệp vẫn bán khủng, vẫn sống rất tốt. Thậm chí, giai đoạn mà cả thị trường đang khó khăn như thế này, thì họ lại đang tăng tốc một cách rất mạnh mẽ. Có rất nhiều yếu tố để hình thành nên sự thành công đó, mình chỉ xin phân tích 3 yếu tố then chốt nhất:
1/ Đó chính là người đứng đầu của một doanh nghiệp:
Muốn biết người lãnh đạo đó như thế nào, hãy nhìn vào doanh nghiệp của họ. Bởi họ là người sinh ra và nuôi nấng đứa con tinh thần đó, tất nhiên đứa con sẽ được truyền dạy và học những tính cách của người cha rồi. Chính vì vậy doanh nghiệp là hình phản chiếu rõ ràng nhất của người đứng đầu.
Một doanh nghiệp mà vô tổ chức, làm việc theo kiểu tự phát thì người đứng đầu của họ cũng vậy. Một doanh nghiệp luôn làm đúng rules, đúng luật, luôn mang lại giá trị tốt đẹp cho xã hội, thì vị đứng đầu doanh nghiệp đó có một cái tâm tốt. Một doanh nghiệp phát triển thần tốc, vượt bậc chắc chắn vị lãnh đạo đó phải là một người tài giỏi, và có tầm nhìn xa trông rộng.
Mà tâm của lãnh đạo nằm ở đâu, thì tầm của doanh nghiệp đứng ở đó. Sự phát triển của một doanh nghiệp, không thể vượt hơn sự phát triển của người lãnh đạo được. Chính vì vậy, làm sếp không phải là để chỉ tay 5 ngón, mà càng làm sếp thì càng cần phải làm gương cho cộng sự của mình và học tập không ngừng nghỉ để nâng tầm của mình lên.
2/ Doanh nghiệp có những hướng đi đúng đắn:
Nếu những bước đi đầu tiên đã sai con đường, thì mãi chẳng bao giờ có đích đến. Bây giờ mình muốn lên chuyến tàu về Huế thăm gia đình, thế mà mình lại ngồi lên chuyến tàu chở vào Sài Gòn. Bắt đầu đã sai thì ngàn đời vẫn sẽ mãi sai như thế. Chính vì vậy, bản thân mỗi cá nhân, mỗi doanh nghiệp phải lựa chọn được những hướng đi đúng đắn cho riêng mình.
Mà hướng đi đúng đắn ở đây, không phải phụ thuộc vào người khác, đừng nhìn vào những thành công của họ, hay người này chỉ cái này ngon, cái kia ngon mà lao đầu vào. Hướng đi đúng đắn chỉ có mình ta hiểu mà thôi, bởi chỉ có ta mới biết ta là ai, ta đang ở đâu và doanh nghiệp ta đang cần điều gì, phải đi con đường như thế nào mà thôi. Chính vì vậy, hướng đi đúng đắn chính là những con đường có tiềm năng nhất trên thị trường hiện tại, nhưng lại phải phù hợp với điểm yếu, điểm mạnh và tình hình hiện tại của ta nhất.
3/ Những doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh đặc biệt:
Lợi thế cạnh tranh bao hàm rất nhiều thứ, đó là những lợi thế mà chỉ ta có được mà những đối thủ của ta không có, hoặc có mà chẳng bằng ta. Mình sẽ list ra những lợi thế cạnh tranh cơ bản mà mình nhìn thấy được:
– Xây được brand cho riêng mình: Điều này không cần phải bàn cãi nữa rồi, khi ta đã xây dựng được một brand thì doanh nghiệp sẽ có khả năng trường tồn với thời gian. Nhưng con đường xây dựng brand thật sự rất chông gai chỉ những ai có quyết tâm đến cùng mới có thể gặt được quả ngọt mà thôi. Bởi nó nội hàm rất nhiều yếu tố pha trộn lại, từ điểm độc đáo của brand, chất lượng sản phẩm, chiến lược thực thi, tầm nhìn dài hơn, chăm sóc khách hàng vv.vv Đây là con đường, mà tập thể VET GROUP sẽ dành mọi tâm huyết để xây dựng!
– Lợi thế cạnh tranh về giá cả: Cái này phụ thuộc vào khả năng tìm kiếm, quan hệ đối tác và deal giá. Đỉnh hơn nữa, đó là năng lực tự sản xuất sản phẩm, trở thành một qui trình khép kín và tối ưu được giá thành ở trong đó. Mình có quen biết những anh lớn bán rất khủng, vì có lợi thế cạnh tranh tuyệt vời này.
– Lợi thế cạnh tranh về phương thức bán hàng: Personalize là xu hướng, là đỉnh của đỉnh trong tương lai. Họ đã sử dụng phương thức bán hàng vô cùng tuyệt vời. Yếu tố sáng tạo, đội ngũ desgin, chăm sóc khách hàng và supprot phải hoà làm 1 với nhau, phối hợp mọi thứ rất nhịp nhàng mới có thể ra được 1 thành phẩm. Thậm chí công ty cả trăm nhân sự, nhưng mỗi ngày chỉ làm ra được 5-6 mẫu mà thôi. Nhưng các thiết kế đó là đỉnh của đỉnh mà không nơi nào có thể clone được.
Sản phẩm độc đáo, xu hướng nữa nên rất dễ bán, mà họ đã làm bài bản như vậy thì chất lượng sản phẩm chắc chắt tốt, khách hàng yêu thích nên được đánh giá 5* review rất nhiều. Đặc biệt vì nó là xu hướng tìm kiếm, nên chiến google shopping cũng rất ngon. Hầu hết, các anh top seller hiện nay đã làm tốt những điều này. 40% trong số doanh nghiệp đang phát triển con đường kia, rất nhiều người lựa chọn personalize làm đích đến, doanh nghiệp của mình cũng không ngoại lệ!
– Lợi thế cạnh tranh về công nghệ: Những công ty sử dụng yếu tố automatic khắp mọi nơi, thị trường bão bùng như thế nào cũng không ảnh hưởng đến họ. Hoặc họ tạo ra những dịch vụ để phục khách hàng sử dụng, như các tool spy trên thị trường, hoặc đủ loại tool khác, hoặc thậm chí là cả một nền tảng thương mại điện tử như shopbase và merchize.
– Lợi thế cạnh tranh về sản phẩm: Họ đầu tư về đội R&D cực mạnh, chuyên đi săn những sản phẩm mới lạ độc đáo về để chạy. Họ test liên tục, để ra những sản phẩm có khả năng win. Một khi win là cả đội ngũ công ty của họ sẽ ăn trọn và chiếm lấy sản phẩm đó trước khi bị các tool spy dòm ngó. Ngày xưa chăn Blanket đã từng như vậy, có anh kia từng share rằng anh là những người chạy sản phẩm đó đầu tiên, lãi ròng một ngày tới tận 200k, cost per purchase chỉ 10$ mà thôi. Thậm chí có nhiều người tài giỏi cùng lập group, để cùng share những sản phẩm chất lượng bán tốt cho nhau để ăn trọn vẹn, trước khi bị tung ra thị trường nữa.
Những lợi thế cạnh tranh trên kia sẽ cần rất nhiều thời gian, thì ta mới có thể xây dựng thành công được. Mà ở đây, mình còn nhận ra được một lợi thế cạnh tranh mà ta có thể làm được liền ngay lập tức mà rất ít doanh nghiệp để ý, đó chính là lợi thế cạnh tranh về đội ngũ. Đa phần ai cũng biết rằng để một doanh nghiệp thành công, thì đội ngũ là một trong những thứ quan trọng nhất, ai cũng muốn có những người giỏi làm việc cho mình. Nhưng đôi khi họ lại ít chú trọng đến việc đào tạo nội bộ một cách bài bản, mà tập trung nhiều hơn về vấn đề săn đầu người.
Đôi khi, họ có những chương trình đào tạo đội ngũ, nhưng lại chỉ là tự đào tạo lẫn nhau. Cấp trên đào tạo cấp dưới, người cũ đào tạo người mới, thực sự có rất nhiều hạn chế, vì kiến thức ở trong một doanh nghiệp thì rất hạn hẹn, bởi cứ mãi luôn làm một qui trình như vậy. Mình nhận ra điều này rất sâu sắc, bởi gần đây mình đã học được một trong những khoá học rất chất lượng về Amazon. Người giảng dạy đã nói một câu làm mình nhớ mãi: “Đã xem đây là một nghề, thì phải thật sự giỏi nghề”.
Mình mới nhận thấy, thực ra bao lâu nay mình chẳng giỏi nghề, làm việc gì cũng chẳng chuyên sâu, mà cứ nhảy hết việc này đến việc khác. Sau khi học xong khoá đó, mình và bạn leader mới vỡ oà ra rất nhiều điều, mới thấy mình như ếch ngồi đáy giếng bấy lâu nay. Cứ nghĩ mình bán áo thế là giỏi rồi, tìm idea thế là tốt rồi, hướng đi của mình cũng bài bản đó chứ, kinh nghiệm của mình cũng phong phú, doanh nghiệp mình cũng có nhiều chương trình đào tạo đó chứ.
Thế mà mọi thứ, khi mình đi học một cách chuyên sâu của những người khác mới thấy, bản thân mình còn quá nhiều điều yếu kém, quá nhiều điều cần thay đổi để phát triển. Thì ra bấy lâu nay, dù mang tiếng là có 6 năm kinh nghiệm trong ngành, mà mình chẳng hiểu gì về một design đẹp là như thế nào, một idea độc đáo thì sẽ ra sao, tâm lý và hành vi người dùng tại sao họ lại mua cái áo đó. Mình mới nhận thấy rằng, một doanh nghiệp mà không có sự đào tạo chuyên sâu một cách bài bản thì không thể phát triển lớn mạnh được. Chình vì vậy, mình bắt đầu quyết tâm đưa văn hoá đào tạo là một trong những văn hoá sống còn của công ty.
Thực ra thì nhu cầu mua hàng của khách vẫn thế, thậm chí miếng bánh trong ngành Ecommerce đã phình to hơn trước rất nhiều lần. Bởi cách đây 8 năm về trước, người ta chưa có xu hướng mua áo mặc để tự hào. Nhưng giờ đây, khi ngành POD chúng ta đã phổ cập thị trường, khi đã educate được user, thì mua áo POD là một điều dĩ nhiên là một nét văn hoá thể hiện sự tự tôn của người Mỹ và Châu Âu. Đặc biệt là bắt đầu từ năm 2020, khi dịch Covid bắt đầu xảy ra, người ta ở nhà nhiều hơn thì họ cũng đầu tập tành và đổ xô mua hàng online, tất nhiên lượng người mua hàng lại còn tăng rất nhiều lần nữa. Minh chứng năm 2020 là một năm vàng của làng MMO, khi ai cũng giàu lên một cách nhanh chóng.
Chính vì lẽ đó cuộc chơi thì vẫn thế, chỉ có luật chơi là thay đổi, nếu bạn không thay đổi kịp theo luật chơi, thì bạn sẽ bị game over. Cho dù bạn có thay đổi theo luật chơi, mà bạn không nâng cấp nhân vật của mình trở nên mạnh hơn, thì bạn cũng bị những đối thủ khác vượt qua, bỏ lại phía sau, kết quả cũng sẽ là game over!